बारा । किसानको पिडा बुझी करखाना संचालनमा ल्याएको बाराको श्रीपुरस्थित रिलायन्स सुगर एण्ड केमिकल ईण्डष्ट्रिज प्रालिका संचालक राजकुमार अग्रवालले जानकारी गराएका छन् । सरकारले उखु किसानको मुल्य नतोक्दै मिल संचालनमा ल्याएको अग्रवालले बताए ।

शनिवार उखु किसान संघ र मिल संचालकको रोहवरमा ६ बुँदे सहमती गरि चलान वितरण थालिएको हो । सरकारले मुल्य निर्धारण नगरे सम्म मिलले शुन्य दर रेटमा उखु खरिद गरि क्रसिङ्ग शुरू गर्ने, सरकारले तोके अनुसारको रेट तुरून्त भुक्तानी गरिने, उखुको भुक्तानी चाडो भन्दा चाडो गर्ने, संघको बक्यौता रकम चाडो भन्दा व्यवस्था गर्ने, उखु किसानले लिएको ऋणको सम्बन्धमा उ उ संघले सहयोग गरि असुल उपर गराउने, उखु उत्पादक संघ र कारखाना बिच छलफल भई चलान वितरण गरि कारखाना संचालन गर्ने सहमती भएको मिल संचालक अग्रवालले जानकारी गराएका छन् ।

सरकार आफ्नो काम गरिरहने उनले बताए । किसानले लगाएको बालीमा किरा लाग्ने, किसानले समयमै मै उखु काटेनन भने सुक्ने डरले संघलाई बसाई सहमति गरि मिल मंगलवार देखि संचालनमा ल्याउने तयारी भएको संचालक अग्रवालले बताए ।

उखु लगाएको किसान घाटामा नजाओस अभिप्रायले मिल सञ्चालन गर्न तयारी भएको उनले बताए । पछि सरकारले तोकेको मुल्य आफुहरू किसानलाई दिने सहमती भएको उनले बताए । देश आर्थिक मन्दीबाट गुज्रिरहेको बेला सरकारले हाल सम्म उखुको समर्थन मुल्य तोक्न नसक्दा ढिलो भएको रिलायन्स मिलका सञ्चालकले जानकारी गराएका छन् ।

मिलमा करिव ३० हजार क्विन्टल उखु क्रसिङ्गको लागि स्टक गर्ने र ३० हजार बाटोमा आउने तयारीमा हुदा मिल संचालन गर्ने गरिएको छ । जसले गर्दा मिल निरन्तर चलिरहन्छ । उखु नगदे बाली भनेर चिनिने भए पनि मिल सञ्चालकले उधारो बाली बनाएको उखु उत्पादक किसान संघ बाराले आरोप लगाएको छ ।

समयमा मिल संचालकले मिल संचालन नगर्नु, भुक्तानी समयमा नदिनुले किसान हतोत्साहित भएकोले किसानहरू नगदे बाली उखु खेती तर्फ हतोत्साहित हुदै गएको उखु उत्पादक किसान संघ बाराका अध्यक्ष विरेन्द्र प्रसाद कुशवाहाले जानकारी गराएका छन् ।

यस आर्थिक वर्षमा करिब ३० लाख क्विन्टल उखु लगाइएको उखु संघले जनाएको छ । खेती गर्ने किसानको संख्यामा बृद्धि भएको र उखुको बिउ गुणस्तरीय भएकोले उत्पादन बढेको संघले जनाएको छ । गत वर्ष उखु सुकेकोले १९ लाख ३५ हजार क्रसिङ्ग गरेको थियो । किसानले उत्पादन गरेको उखुको चलान नपाएकोले छिमेकी जिल्ला रौतहटमा लगेर बेच्दा घाटा हुने भएकोले रिलायन्स मिलको भरपर्नु बाध्यता रहेको उखु किसान बताउछन् ।

साहु, बैकबाट ,ऋण लिएर उखु खेती गरेको र समयमा बाली बिक्री नहुदा खैत मै उखु सुक्ने डरले कम मुल्य मै भए पनि स्थानीय स्तरमा सक्खर उत्पादन गर्ने मिललाई बिक्री गर्दै आएको किसान राजाबाबु साहले जानकारी गराएका छन् ।

उखु किसान संघले पाउनु पर्ने ४ वर्ष सिजनको भुक्तानी ’bout छलफल भईरहेको उनले बताए । संघले पाउनुपर्ने करिव १५ लाख बक्यौता रहेको अध्यक्ष कुशवाहाले जानकारी गराएका छन् ।

बारा लगायत छिमेकी जिल्लाबाट उखु लिएर मिलमा आउदा रातीको समयमा किसान ट्रेक्टर, बैल गाडामा सुत्ने गरेको दुखेसो पोखे उनले । संघको निर्णय अनुसार प्रत्येक किसानबाट प्रति केजी १५ पैसा मिल संचालकबाट लिने सहमती भएको हो । सोही पैसा चार वर्ष देखि मिल संचालकले रोकेर राखेको छ । मिलमा आउने किसानहरूको लागि मिलको छेउ मै बस्ने, सुत्ने गरि सुविधा सम्पन्न भवन निर्माण गर्न संघले एक कट्ठा ३ धुर जग्गा किनेर घर निर्माणको तरखरमा रहेको अध्यक्ष कुशवाहाले बताए ।

(50 पटक भ्रमण गरिएको, आज 53 भ्रमणहरू)