ग्वाडालजारा, मेक्सिको – मारिया सोटोको कक्षाकोठामा, चौथो कक्षाका झन्डै आधाले अझै पढ्न कसरी सिक्न सकेका छैनन्। बाँकी कम्तिमा एक वर्ष पछाडि छन्। यी बच्चाहरूको लागि, द महामारी युग जारी छ, कसैले अब मास्क नलगाएको भए पनि।
तर सोटोले देखेझैं, समस्या महिनौं टाढाको शिक्षामा जम्मा हुने सिकाइ ढिलाइमा मात्र होइन। यो समान रूपमा कक्षाकोठा अपराधको चलिरहेको प्रवृत्तिबाट उत्पन्न हुन्छ।
ग्वाडालजाराको गरीब चुलाभिस्टा छिमेकमा रहेको एडुआर्डो ओ’गोर्मन प्राथमिक विद्यालय २०२० देखि लगातार लुटपाटको शिकार भएको छ, सोटोले भने। पछिल्लो अक्टोबरमा भएको थियो।
बिस्तारै, फर्निचर, विद्युतीय उपकरण र प्लम्बिङ पूर्वाधार — शौचालय र बाथरूममा सिंकसम्म — क्याम्पसबाट हराएको छ, जसमा हपस्कच स्क्वायरले सजाइएको डामरको स्क्वायर प्याचले जोडिएको कंकाल दुई तले भवनहरू छन्। ।
सामुदायिक बालबालिकाको खर्चमा चोरीका सामानहरू पुन: बेच्ने स्थानीय अपराधीहरूको लागि विद्यालय बुफे बनेको छ। धेरै चोरीहरू दिनको उज्यालोमा भएका थिए, धेरै साक्षीहरू र सुरक्षा क्यामेरा फुटेजहरू प्रमाणको रूपमा। तर प्रहरी अनुसन्धानले कुनै जवाफ वा कुनै परिवर्तन गरेको छैन, सोटोले भने।
“उनीहरूले बिस्तारै केबल, झ्यालहरू, सिङ्कहरू सबै चोरी गरे,” उनले भनिन्। “कसले गरिरहेको छ भनेर छिमेकीहरूले हेर्नुपर्ने थियो, तर कसैले पनि आफूले केही देखेको कुरा स्वीकार गरे।”
O’Gorman प्राथमिक मा के भइरहेको छ एक राष्ट्रव्यापी प्रवृत्ति को भाग हो। पछिको वर्षमा कोभिड-19 महामारी सुरु भयो, मेक्सिकोको सबैभन्दा ठूलो शिक्षक युनियनको नेशनल युनियन अफ एजुकेशनल वर्कर्स (SNTE) ले अनुमान गरेको छ कि देशका 40 देखि 50 प्रतिशत विद्यालयहरूले लुटपाट वा तोडफोडको सामना गरेका थिए।
सोटो जस्ता शिक्षक र शिक्षा अधिवक्ताहरू भन्छन् कि उच्च जोखिम अझै कम हुन सकेको छैन। र तिनीहरू डराउँछन् कि चोरीको निरन्तर धम्कीले अझ बढाउँछ शिक्षा अवरोधहरू द्वारा निर्मित महामारी।
“हामी दुई वर्ष विद्यालय फर्कन सकेनौं, त्यसैले हामीले अनलाइन कक्षा गर्यौं, र अहिले 35 प्रतिशत बालबालिकाले पढ्न सक्दैनन्,” सोटोले भने।
मेक्सिकोको सार्वजनिक शिक्षा प्रणाली सुधार गर्न संलग्न गैर-नाफामुखी मेक्सिकोको प्राइमरोका अन्वेषक फर्नान्डो रुइजले अल जजीरालाई भने कि स्कूल डकैतीहरू उच्च स्तरमा २०२३ मा जारी रह्यो, जसले उसको संस्थाले पछिल्लो पतनमा काम गरेको ११,००० स्कूलहरूलाई असर गर्यो।
क्षतिले शैक्षिक सुविधाहरू अनिश्चितकालका लागि बन्द गर्न सक्छ, उनले थपे। “त्यहाँ स्कूलहरू छन् जुन धेरै परित्याग गरिएका छन्।”
रुइज र अन्य अधिवक्ताहरूले प्रभावित स्कूलहरूको संख्या धेरै बढी हुन सक्ने शंका गर्छन्। तर मेक्सिको सरकारले सन् २०२२ देखि यस विषयमा तथ्यांक संकलन गरेको छैन।
जुलाई 2023 मा एक प्रेस सम्मेलनमा, SNTE का महासचिव, ड्यानियल Covarrubias लोपेज, “यो हाम्रो दैनिक रोटी हो।”
Soto को लागि – अग्लो, ब्लक हिल भएको छोटो शिक्षिका जसको दृढ, मापन गरिएको टोनले उनको दशकौंको अनुभवलाई नग्न राख्छ – उनको विद्यालयमा आवश्यक पर्ने निरन्तर मर्मत र प्रतिस्थापनले थोरै स्रोतहरूसँग कक्षा कोठाहरू छोडेको छ।
महामारीको बीचमा, विद्यालयले राज्य सरकारको अनुदानबाट पैसा जम्मा गर्न सक्षम भयो, यसलाई न्यूनतम आवश्यक मर्मत गर्न अनुमति दिँदै।
“जब हामीले पैसा उठाउन सक्षम थियौं, हामीले पहिलो कुरा बिजुली प्रतिस्थापन गर्यौं, ताकि कामदारहरू निर्माण गर्न आउन सकून्,” सोटोले भने। “तर अर्को दिन, नयाँ केबलहरू गएका थिए।”
विद्यालयले थप सुधारहरू वहन गर्न नसक्ने भएकोले, समुदायमा COVID-19 को जोखिम कम भएपछि विद्यार्थीहरूले राम्रोसँग अनलाइन कक्षाहरू जारी राखे। थप सरकारी सहयोग र निजी अनुदानको लागि धन्यवाद, व्यक्तिगत कक्षाहरू 2022 मा मात्र पुन: सुरु भयो।
परीक्षा सुरु भएको करिब चार वर्ष बितिसक्दा पनि विद्यालयलाई निरन्तरता दिन संघर्ष भइरहेको छ । खानेपानीको ट्याङ्की बिग्रिएर बाथरुम प्रयोग गर्न नसकिने भएकाले केही दिन विद्यालयको गेटबाटै विद्यार्थी फर्किने गरेका छन् । विद्यालयसँग मर्मतका लागि बजेट छैन ।
सोटोले भने, “हामीले बच्चाहरूलाई यसलाई समात्न मात्र भन्न थाल्यौं।” हरेक पटक उनी सप्ताहन्त वा छुट्टीको विश्रामको लागि बाहिर जान्छिन्, सोटो डराउँछिन् कि उनी टुटेर स्कूलमा फर्किनेछिन्।
“एक पटक [in April 2023], मैले मेरो कक्षाकोठाको ढोका खोलें, र त्यो पनि पूर्ण रूपमा तोडफोड भएको थियो, “सोटोले भने। “भित्तामा मलाई सम्बोधन गरिएको सन्देश थियो, र मैले महसुस गरें कि यो गर्ने व्यक्ति मेरो पूर्व विद्यार्थी हुन सक्छ।”
जबकि जोआकिन जस्तै लागु औषध मालिकहरु “एल चापोगुजमान र उनका चार छोराहरू, लस चापिटोसमेक्सिकोमा एक प्रकारको सेलिब्रेटी स्थिति प्राप्त गरेको छ, संगठित अपराधको दैनिक वास्तविकता प्राय: संग छ गरिबी धन र प्रसिद्धि भन्दा।
सबैभन्दा भर्खरको सरकारी तथ्याङ्क, 2022 देखि, मेक्सिकोको जनसंख्याको 43.5 प्रतिशत गरिबी संग लड्छ। 7 प्रतिशत भन्दा अलि बढी – वा 9.1 मिलियन मानिसहरू – चरम गरिबीको सामना गर्छन्।
ती संख्याहरू महामारीको समयमा अझ बढी थिए। चरम गरिबीले 2020 मा मात्र 11 मिलियन मानिसहरूलाई छोयो, किनभने व्यवसायहरू बन्द भए र बासिन्दाहरूलाई संक्रमण कम गर्न आत्म-पृथक भयो।
न्यून आय भएका सहरी क्षेत्रहरूमा, आर्थिक खडेरी जसले महामारीको वर्षलाई चित्रण गर्छ। रुइज जस्ता अधिवक्ताहरू भन्छन् कि पहिले नै कमजोर सार्वजनिक विद्यालयहरूले मूल्य तिरिरहेका छन्।
“हामीले देखेका छौं कि विद्युतीय तार चोरी गर्न समर्पित समूहहरूको गठन। उनीहरूले कमजोर ठाउँहरू फेला पारेका छन्, “रुजले भने। “मिनेट [the schools] केहि बदल्नुहोस्, तिनीहरू आउँछन् र यसलाई फेरि लिन्छन्।
रुइजले वर्णन गरे कि चोरीबाट पुन: प्राप्ति गर्न सक्ने विद्यालयहरू सामुदायिक सहयोगको दुर्लभ उदाहरण हुन्: संस्थाहरू जहाँ अभिभावक, शिक्षक र स्थानीय अधिकारीहरू सबै पिच गर्छन्।
तर धेरैजसो विद्यालयहरूले अभिभावकहरूलाई व्यस्त राख्न संघर्ष गर्छन्, स्थानीय अधिकारीहरू धेरै कम छन्। रुइजले थपे कि कानून प्रवर्तनले पनि विद्यालयको संरक्षण र मर्मतका लागि थोरै समय दिन्छ।
“अधिकांश विद्यालयहरूले सरकारी सहायता उपलब्ध भएमा मात्र प्राप्त गर्न प्रहरी रिपोर्टहरू बनाउँछन्,” रुजले भने। पुलिसले “लगभग वास्तवमा केसहरूको अनुगमन गर्दैन”।
एक वा दुईवटा डकैतीको सामना गर्ने कतिपय विद्यालयहरू पनि नाजुक आर्थिक अवस्थामा छन्। Tepic, Nayarit मा जोसे Revueltas माध्यमिक विद्यालय, एक यस्तो मामला हो।
गत मेमा, पुरुषहरूको एउटा समूहले दुई छुट्टाछुट्टै अवसरमा विद्यालयको इट्टाको पर्खाल तोडेर ३० मिटर (९८ फिट) भन्दा बढी विद्युतीय तारहरू, साथै कम्प्युटर र फर्निचरका धेरै टुक्राहरू लिएर गए।
बिजुलीका तारहरू बिना, त्यहाँ वातानुकूलित थिएन, र विद्यालय प्रशासनकी सदस्य डायना मारुजोले विद्यार्थीहरू पसिनाले निथ्रुक्क र विचलित हुँदै गएको बताइन्।
विद्यालयलाई चोरी गरिएका केबलहरू प्रतिस्थापन गर्न 7,000 पेसो ($ 400 भन्दा बढी), अर्को वर्षको बजेटको एक चौथाई खर्च गर्न बाध्य पारिएको थियो। क्षतिपूर्तिको लागि, मारुजोले अल जजीरालाई भने कि स्कूलले अभिभावकहरूलाई परम्परागत वार्षिक शुल्क भन्दा धेरै सय पेसो बढी योगदान दिन आग्रह गरेको छ, जुन एक वैकल्पिक हो, यद्यपि प्रोत्साहित गरिएको, दान जुन अभिभावकहरूले स्कूललाई आपूर्तिको लागि दिन्छन्।
विद्यालयका कर्मचारीहरूले पैसा बचत गर्नको लागि ठूलो मात्रामा विद्यालय आपूर्तिहरू किन्नको लागि सहकर्मीको पिकअप ट्रक पनि प्रयोग गर्थे।
“हामीले तरल साबुन किन्न सक्षम हुन छाड्यौं, त्यसैले हामीले बाथरूममा साबुन पाउडरको झोला राख्यौं। हामीले बच्चाहरूलाई आफ्नै ट्वाइलेट पेपर ल्याउन भन्न थाल्नुपर्छ,” मारुजोले भने। “हामी हाम्रो बजेट समाप्त हुने खतरामा छौं।”
यद्यपि, रुइजले सतर्क आशा व्यक्त गरे कि मेक्सिकोको अर्थतन्त्र स्थिर हुँदा डकैतीहरू चाँडै पूर्व-महामारी तहमा फर्किनेछन्।
“जाडोको बिदामा, हामीले महामारीको सुरुवात पछि पहिलो पटक धेरै कम लुटपाटहरू देख्यौं, र ती सबै विद्युतीय तारहरू थिए, जुन राम्रो संकेत हो,” उनले भने।
सोटोको कक्षाकोठामा, यसै बीचमा, चौथो-कक्षाका विद्यार्थीहरूले अर्को पाठ सुरु हुनु अघि तिनीहरूको कार्यपत्रमा अक्षरहरूमा बिस्तारै पेन्सिल गर्न 15 मिनेट लिन्छन्।
“तपाईंले देख्न सक्नुहुन्छ कि केही बच्चाहरू अझै भाँचिएका कुर्सीहरूमा बसिरहेका छन्,” उनले भनिन्। पर्खालका केही इँटाहरूमा एक वा दुई तर्फ सिमेन्ट हराइरहेको छ, त्यसैले कोठामा विचित्र प्रकाशका किरणहरू छिर्छन्।