हार्म रिडक्सन इन्टरनेशनलले आफ्नो वार्षिक प्रतिवेदनमा गत वर्ष लागुऔषधसँग सम्बन्धित कम्तीमा ४६७ वटा मृत्युदण्ड भएको बताएको छ।

कम्तिमा ४६७ जनालाई सन् २०२३ मा लागुऔषध अपराधका लागि मृत्युदण्ड दिइएको थियो, जुन २००७ देखि लागुऔषधका लागि मृत्युदण्डको प्रयोगलाई ट्र्याक गर्ने गैरसरकारी संस्था हार्म रिडक्सन इन्टरनेसनल (एचआरआई) का अनुसार नयाँ रेकर्ड हो।

“चीन, भियतनाम र उत्तर कोरियामा दर्जनौं, सयौं होइन भने मृत्युदण्ड दिइएको मानिएको भएता पनि, २०२३ मा भएका ४६७ मृत्युदण्डले सन् २०२२ को तुलनामा ४४ प्रतिशतले वृद्धि देखाएको छ,” एचआरआईले आफ्नो प्रतिवेदनमा भन्यो। जुन मंगलबार सार्वजनिक भएको हो ।

गत वर्ष विश्वभर भएका सबै ज्ञात मृत्युदण्डको ४२ प्रतिशत लागुऔषधले गरेको मृत्युदण्ड हो, यो थपियो।

एचआरआईले इरान, कुवेतलगायत देशमा लागुऔषधसँग सम्बन्धित मृत्युदण्डको पुष्टि गरेको बताएको छ सिङ्गापुर। चीनले मृत्युदण्डको तथ्याङ्कलाई राज्यको गोप्य र गोप्यताको रूपमा लिन्छ सजाय भियतनाम र उत्तर कोरिया लगायतका देशहरूमा।

“मृत्युदण्डको सजायमा जानकारीको अन्तर कायम छ, जसको अर्थ २०२३ मा लगाइएका धेरै (यदि धेरै होइन भने) मृत्युदण्ड अज्ञात नै रहन्छ,” रिपोर्टले भन्यो। “सबैभन्दा उल्लेखनीय कुरा, चीनको लागि कुनै सही तथ्याङ्क प्रदान गर्न सकिँदैन, इरान, उत्तर कोरिया, साउदी अरेबिया र थाइल्याण्ड। यी सबै देशहरूले नियमित रूपमा लागूपदार्थको अपराधका लागि ठूलो संख्यामा मृत्युदण्डको सजाय दिने विश्वास गरिन्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय कानूनले जानाजानी र “सबैभन्दा गम्भीर” प्रकृतिका अपराधहरूको लागि मृत्युदण्डको प्रयोगलाई निषेध गर्दछ। संयुक्त राष्ट्र संघले जोड दिएको छ कि लागूपदार्थ अपराधले त्यो सीमा पूरा गर्दैन।

यसपछि सिंगापुरको अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना भएको छ मृत्युदण्डको प्रयोग पुन: सुरु गर्दै मार्च २०२२ मा, महामारीको समयमा दुई वर्षको अन्तराल पछि।

ह्युमन राइट्स वाचका अनुसार, त्यस वर्ष फाँसीमा झुण्डिएर गरिएका करिब ११ जनालाई मृत्युदण्ड दिइएको थियो र नोभेम्बर २०२३ सम्ममा कम्तिमा १६ जनालाई फाँसी दिइएको थियो।

मृत्युदण्ड दिइएकाहरूमध्ये एक सिंगापुरकी महिला सारिदेवी जामानी पनि थिइन् जसलाई 2018 मा लागूऔषध ओसारपसारमा दोषी ठहर गरिएको थियो। उनी लगभग 20 वर्षसम्म सहर-राज्यमा मृत्युदण्ड दिइने पहिलो महिला थिइन्।

“सिङ्गापुरले मृत्युदण्डको म्यासिनरीलाई ओभरड्राइभमा लात्दै मृत्युदण्डमा COVID-19 अन्तराललाई उल्टाएको छ,” ह्युमन राइट्स वाचका उप एशिया निर्देशक फिल रोबर्टसनले संगठनको वार्षिक प्रतिवेदनमा भने। “सरकारको मृत्युदण्डको पुन: सशक्त प्रयोगले मानव अधिकार संरक्षण र मृत्युदण्डको अन्तर्निहित क्रूरतालाई मात्र हाइलाइट गर्‍यो।”

हालैका वर्षहरूमा मलेसियाले लागुऔषधका लागि अनिवार्य मृत्युदण्डको सजाय अन्त्य गरेपछि केही देशहरूले मृत्युदण्डको व्यवस्थालाई सुधार गर्न अघि बढेका छन्, र पाकिस्तानले यसको लागूऔषध नियन्त्रण ऐनको केही उल्लङ्घनका लागि सजायको सूचीबाट मृत्युदण्डको सजाय हटाएको छ। ।

अझै पनि, अन्य देशहरूमा, प्रतिवादीहरूलाई लागुऔषध अपराधको लागि मृत्युदण्ड दिइने क्रम जारी छ।

HRI ले भन्यो कि गत वर्ष यस्ता पुष्टि गरिएका सजायहरू 2022 को तुलनामा 20 प्रतिशतले बढेको छ। ती मध्ये लगभग आधा भियतनामको अदालतले पारित गरेको थियो र एक चौथाई इन्डोनेसिया।

2023 को अन्त्यमा, लगभग 34 देशहरूले लागुऔषध अपराधका लागि मृत्युदण्डलाई निरन्तरता दिए।

सिंगापुरमा, मृत्युदण्डको विरुद्धमा अभियान चलाउने सिंगापुरस्थित एनजीओ ट्रान्सफर्मेटिभ जस्टिस कलेक्टिभका अनुसार, लागुऔषधको अपराधमा दोषी ठहरिएका दुई बाहेक सबैसँग मृत्युदण्डमा ५० भन्दा बढी व्यक्ति छन्।

फेब्रुअरी २८ मा सिंगापुरले बंगलादेशी नागरिक अहमद सलीमलाई फाँसी दिएको थियो । सन् २०१९ पछि सहर राज्यमा हत्याको अभियोगमा दोषी ठहर भएका उनी पहिलो व्यक्ति हुन् ।

सिङ्गापुर पुलिस बलले एक विज्ञप्तिमा भन्यो, “सिंगापुरमा मृत्युदण्डको सजाय पीडितलाई वा समाजलाई गम्भीर हानि पुर्‍याउने सबैभन्दा गम्भीर अपराधहरूमा मात्र प्रयोग गरिन्छ।”