भोजपुर । लोपोन्मुख याक चाँैरीपालन व्यवसायको संरक्षण तथा विकास गर्ने लक्ष्यले गठन भएको याक चौरी कृषक महासंघको कोशी प्रदेशको अध्यक्षमा ताप्लेजुङका मोहन राई चयन भएका छन् ।

पर्यटकीय स्थल भोजपुरको टेम्केमैयुङ गाउँपालिका ४ चखेवामा भएको प्रथम अधिवेसनबाट राईको अध्यक्षमा विभिन्न जिल्लाको प्रतिनिधित्व हुने गरी नौ सदस्य समिति गठन गरिएको हो । समितिको उपाध्यक्षमा खोटाङका दुर्गा धन राई, सचिवमा सोलुखुम्बुका थुतोप दोर्जे शेर्पा, कोषाध्यक्षमा भोजपुरकी किमा शेर्पा चयन हुनु भएको छ ।

‘हिमालको गहना याक चौँरी संरक्षणमा हाम्रो चाहना’ भन्ने मुल नाराका साथ चखेवामा अधिवेसन गरिएको हो । याक, चौरीको संरक्षणसँगै यसको व्यवसायिकरणको लागि किसानहरु एकजुट भएर लाग्न महासंघको गठन गरिएको महासंघका केन्द्रिय महासचिव पावीहाङ राईले जानकारी दिए ।

‘याक चौँरीपालक पहिलो अघिवेसन सम्पन्न गरेको छौँ’ उनले भने,‘महासंघले याक चौरीको संरक्षण तथा विकास विस्तारमा जोड दिनेछ । महासंघले याक चौँरीपालक कृषकलाई एकजुट बनाएर यहाँ देखिएका समस्याको समाधानमा पहल कदमी गर्नेछ ।’ २८ ओटा जिल्लामा समिति विस्तारको काम भईरहेको उनले जानकारी दिए ।

कोशी प्रदेश सभा सदस्य विनोद वान्तावाले याक चौँरीको संरक्षण तथा यस क्षेत्रको समस्या समाधानको लागि आफ्नो तहबाट पहल कदमी गर्ने बताए । यो व्यवसायलाई पर्यटनसँग जोडेर यहाँको आयश्रोतको रुपमा लैजानु पर्ने उनको धाराणा छ ।

‘याक चौरी संरक्षणको लागि महासंघलाई मेरो तहबाट आवश्यक सहयोग गर्छु’ सांसद वान्तावाले भने,‘यसलाई कृषि पर्यटनका रुपमा विकास गरेर कृषकको आयआर्जनसँग जोड्न आवश्यक छ । हामीले उत्पादनमूलक काममा ध्यान दिन जरुरी छ ।’

डिभिजन वन कार्यालय भोजपुरका प्रमुख वीरेन्द्र शाहले याक चाँैरीको चरीचरनको लागि सामुदायिक वनको कार्ययोजना बनाउन सहजीकरण गर्ने बताए ।

टेम्केमैयुङ गाउँपालिका उपाध्यक्ष रमादेवी राईले ऐतिहासिक कामको थालनी भएकोले यसले याक चौरीको संरक्षण तथा विकासमा टेवा पुग्ने बताइन् । गाउँपालिकाले कृषि तथा पर्यटनलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरिरहेको बताउँदै उनले कृषि उत्पादनमा जोड दिदै आत्मनिर्भर बनाउने लक्ष्यका साथ काम गरिहेको धाराणा राखिन् । महासंघले थालेको काम गाउँपालिकाको नीति तथा कार्यक्रमसँग मेल खाएको उनको भनाइ छ ।

गाउँपालिका अध्यक्ष सरोज बस्नेतले याक चौँरीको संरक्षणले वातावरणको पर्यावरण सुधारमा सहयोग पुग्ने भएकाले यसको व्यावसायिकरणमा जोड दिनुपर्ने बताए । यो व्यावसायलाई जिविकोपार्जनसँग जोडर लैजानु पर्ने उनको भनाइ छ । स्थानीय सरकारसँग थोरै मात्र बजेट हुने भएकाले महासंघले केन्द्र तथा प्रदेश सरकारलाई आवश्यक साथ सहयोग लागि योजनाबद्ध रुपमा लाग्नु पर्ने उनले बताए ।

जिल्ला समन्वय समिति सभापति कमल थुलुङले महासंघले याक चौँरीको संरक्षण लागि थालेको काम प्रशंसायोग्य रहेको बताउँदै यसलाई किसानको आयश्रोतसँग जोडेर लैजानु पर्ने बताए । यो क्षेत्रको विकासको लागि आफ्नो तहबाट भूमिका खेल्ने बताए ।

याक चाँैरीपालन व्यवसाय लोप हुने अवस्था पुगेकोले यसको संरक्षणको लागि जुटेको कार्यक्रमका अध्यक्ष तथा केन्द्रिय सचिव चन्द्र नेपालले बताए । याक चौरीको संरक्षणसँगै किसानका समस्या समाधनमा राज्यले ध्यान दिनु पर्ने उनको भनाइ छ ।

(15 पटक भ्रमण गरिएको, 1 भ्रमण आज)