
पाकिस्तान राजधानीमा र्यालीमा उत्रिएका सयौं प्रदर्शनकारीलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ इस्लामाबाद बिहीबार निन्दा गर्न जबरजस्ती बेपत्ता र गैरन्यायिक हत्या सेना नियन्त्रित दक्षिणपश्चिमी प्रान्तमा बलुचिस्तान।
प्रहरीले पानीको फोहोरा र लाठी प्रहार गरी तितरबितर पार्ने गरेको छ दर्जनौं महिला कार्यकर्ताइस्लामावादमा रातभरको क्र्याकडाउनमा गिरफ्तार गरिएका मध्ये आन्दोलनकारी नेता महरांग बलोच समेत थिए।
बालुच अल्पसंख्यकको “नरसंहार” को रूपमा वर्णन गरेको विरोधमा 1,600 किलोमिटर (1,000-माइल) काफिलेमा झण्डै 200 प्रदर्शनकारीहरूले भाग लिए, बालच मोला बख्शको मृत्युमा सरकारसँग जवाफ खोज्दै।
२४ वर्षीय युवकको नोभेम्बरमा बलुचिस्तानमा प्रहरी हिरासतमा मृत्यु भएको थियो। हिरासतमा रहेका व्यक्तिलाई गोली हानेर हत्या गरिएको आफन्तले आरोप लगाएका छन् ।
प्रख्यात कार्यकर्ता सुश्री बलोचले X लाई पहिले ट्विटर भनेर चिनिन्, र भनिन् कि उनी इस्लामावाद पुलिस द्वारा गिरफ्तार गरिएको थियो। उनले भनिन्, ‘हामी सबै कानुनी रूपमा स्वतन्त्र भए पनि यस फासिस्ट राज्यको दमनका विरुद्ध उठ्न जनतालाई अपिल गर्दछौं ।
बिहीबार ढिलो, सूचना मन्त्री मुर्तजा सोलाङ्गीले सरकारले महिला र बालबालिका सहित अधिकांश र्याली प्रदर्शनकारीहरूलाई रिहा गर्न थालेको र बाँकीलाई प्रहरीले अनुसन्धान पूरा गरेपछि रिहा गरिने बताए।
सोलाङ्गीले आन्दोलनकारीका मागलाई सरकारले विचार गर्ने बताए । उनले अन्य मन्त्रीहरूसँगको संयुक्त विज्ञप्तिमा भने, “जिसको पहिचान हुन सकेको छैन उनीहरूलाई इस्लामावाद उच्च अदालतको निर्देशनमा भइरहेको अनुसन्धान पूरा भएपछि शुक्रबार रिहा गरिनेछ।”
प्रदर्शनकारीहरूको गाडीहरूको काफिले बिहीबार बिहान इस्लामाबाद पुग्यो र पुलिसले रोकेको थियो, जसले उनीहरूलाई घुम्न भने। प्रदर्शनकारीले अस्वीकार गरेपछि प्रहरीले बल प्रयोग गरी दर्जनौं कार्यकर्तालाई कुटपिट गर्न थालेको थियो ।
बलुच कार्यकर्ता फरिदा बलुचले भनिन्, “उनकी वृद्ध आमा र भान्जी, लचिलोपनको प्रतीक, इस्लामाबादमा गिरफ्तारी र क्रूरताको सामना गर्नुपरेको थियो।” उनले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई “बलोच कार्यकर्ता र बेपत्ता व्यक्तिहरूको परिवारको दुर्दशाको नोटिस” लिन आग्रह गरे।
आन्दोलनको नेतृत्व गरिरहेका कार्यकर्ता समूहहरूले अधिकांश प्रदर्शनकारीलाई रिहा गरिएको भन्दै सरकारको भनाइको खण्डन गरेका छन्।
“बलोच नरसंहार विरुद्ध आन्दोलनको 28 औं दिन; इस्लामावाद पुलिसबाट 26 घण्टाको अपमान, उत्पीडन र यातना पछि हिरासतमा राखिएका महिलाहरूलाई अन्ततः रिहा गरिएको छ, “बलोच याक्जेहती समितिले सामाजिक सञ्जाल पोस्टमा भन्यो।
यसले थपेको छ कि 162 पुरुष प्रदर्शनकारीहरूलाई रावलपिंडीको अडियाला जेलमा सारिएको छ र 50 भन्दा बढी पुरुषहरू इस्लामाबादका विभिन्न पुलिस स्टेशनहरूमा हिरासतमा छन्।
“हामी बलुच राष्ट्रलाई इस्लामाबादमा प्रदर्शनकारीहरूको अमानवीय व्यवहारको बिरूद्ध उनीहरूको विरोध जारी राख्न र बलुच राष्ट्रको यो व्यवहारको बिरूद्ध खडा हुन र पक्राउ परेका साथीहरूका लागि हरेक सम्भव तरिकामा आवाज उठाउन अनुरोध र अपील गर्दछौं। बलुच राष्ट्रको सामूहिक नरसंहारको बिरूद्ध बोल्नुहोस् र खडा हुनुहोस्, “यसले शुक्रबार बिहान भने।
प्रहरी अधिकारीहरूका अनुसार बख्शलाई नोभेम्बरमा गिरफ्तार गर्दा विस्फोटक पदार्थ बोकेको थियो तर दुई दिनपछि आतङ्ककारीहरूले उनलाई ढुवानी गरिरहेको प्रहरी भ्यानमा आक्रमण गर्दा उनको मृत्यु भयो।
यद्यपि, कार्यकर्ताहरूले भनेका छन् कि युवकको एक चरणबद्ध आतंकवाद विरोधी अभियानमा मृत्यु भयो र पाकिस्तान पुलिसले उनलाई अक्टोबरमा पक्राउ गरेदेखि नै नियन्त्रणमा राखेको थियो।
पाकिस्तानको मानवअधिकार आयोगले “इस्लामाबादमा बलुच प्रदर्शनकारीहरूमाथिको हिंसात्मक पुलिस क्र्याकडाउन” को निन्दा गरेको छ जहाँ यसले महिला, बालबालिका र वृद्ध मानिसहरूलाई पानीको तोप र लाठीको रूपमा अनावश्यक बल प्रयोग गरेको बताएको छ।
विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “धेरै महिला प्रदर्शनकारीहरूलाई पक्राउ गरिएको र उनीहरूका पुरुष आफन्त र सहयोगीहरूबाट अलग गरिएको छ,” विज्ञप्तिमा भनिएको छ। र्यालीमा सहभागीहरूलाई शान्तिपूर्ण विरोध गर्ने संवैधानिक अधिकारबाट वञ्चित गरिएको उनले बताए।
आयोगले पक्राउ परेकाहरुलाई तत्काल रिहा गर्न र सरकारसँग माफी माग्नुपर्ने माग गरेको छ ।