इम्फाल:

मणिपुर प्रहरीले राज्यको राजधानी इम्फालमा मुख्यमन्त्रीको कार्यालय नजिकैको प्रहरी चौकीलाई घेरा हालेको भीडलाई तितरबितर पार्न आज केही राउण्ड हवाई फायर गरेको छ । सहरमा पुनः कर्फ्यू लगाइएको छ ।

यो रिपोर्ट लेख्ने क्रममा इम्फाल सहरका अन्य भागमा गोली चलेको खबर आएको थियो। एनडीटीभीसँग कुरा गर्ने इम्फालका बासिन्दाहरूले पहिलो मणिपुर राइफल्स कम्प्लेक्सको दिशाबाट लगातार गोली चलेको सुनेको बताए।

हिजो भारत-म्यानमार सीमावर्ती सहर मोरेहमा विद्रोही स्नाइपरले एक वरिष्ठ प्रहरी अधिकारीको हत्या गरेपछि राज्य सरकारको निष्क्रियताको विरोधमा स्थानीय युवा समूहको नेतृत्वमा भीडले प्रहरी चौकीबाट हतियार मागेको थियो।

भीडले सुरक्षा बलहरूसँग झडप गर्‍यो र कथित रूपमा इम्फाल पश्चिम जिल्लामा राजभवन र मुख्यमन्त्री एन वीरेन सिंहको कार्यालय नजिकै 1st मणिपुर राइफल्स कम्प्लेक्स घेर्ने प्रयास गरेको थियो, हतियार र गोला बारुदको माग गर्दै, पुलिस स्रोतले भने।

भीडलाई नियन्त्रण गर्न सुरक्षाकर्मीले पहिले लाठीचार्ज गरे पनि भीड भित्र पस्न थालेपछि हावामा फायर गर्नुपरेको थियो। झडपमा केही घाइते भएको प्रहरी स्रोतले जनाएको छ।

मोरेहमा संदिग्ध विद्रोहीहरूले मणिपुरका प्रहरी अधिकृत चिङ्थम आनन्दको गोली हानी हत्या गरेका थिए

प्रहरीको गोली लागेर मृत्यु भएपछि जनआक्रोश

हिजो मोरेहमा हेलिप्याड निर्माणको निरीक्षण गर्ने क्रममा विद्रोही स्नाइपरले मणिपुरका वरिष्ठ प्रहरी अधिकृत चिङ्थम आनन्दको हत्या गरेपछि उपत्यका क्षेत्रमा व्यापक विरोध भएको छ।

पहाडी बहुसंख्यक कुकी जनजातिले मणिपुर प्रहरीको तैनाथीको विरोध गर्दै आएको सीमा व्यापार सहरमा थप बल पठाउन वीरेन सिंह सरकारसँग आन्दोलनकारीहरूले माग गरेका छन्।

मणिपुर प्रहरीका कमाण्डोहरूले मे ३ मा कुकी जनजाति र उपत्यकाको बहुल मेइटीहरूबीच जातीय झडप हुँदा सीमावर्ती सहर छोडेर गएका मोरेह बासिन्दाहरूको घर लुट्ने क्रममा कम्तीमा १० म्यानमार नागरिकलाई पक्राउ गरेको छ।

मे ३ को हिंसापछि मोरेहमा तैनाथ रहेको मणिपुर प्रहरी कमाण्डोको सानो टोलीलाई अहिले बलियो बनाइँदैछ। तर सीमावर्ती सहरमा प्रहरी पठाउन सहज नभएको भन्दै ठूला हेलिप्याडको आवश्यकता महशुस भएकाले निर्माण गर्ने निर्णय गरिएको स्रोतले जनाएको छ ।

कुकी विद्यार्थी संगठनद्वारा बन्दको आह्वान

मोरेहमा थप प्रहरी कमाण्डो तैनाथ गरेको विरोधमा कुकी विद्यार्थी संगठन (केएसओ)ले बुधबार मध्यरातदेखि ४८ घण्टा बन्दको आह्वान गरेको छ ।

केएसओले एक विज्ञप्तिमा भन्यो कि यसले “सीमा शहरको भ्रमणको क्रममा गृहमन्त्री अमित शाहले तीन दिन भित्र सबै राज्य सेना फिर्ता गर्ने आश्वासन दिए पनि मोरेहमा मणिपुर पुलिस कमान्डोहरूको निरन्तर तैनाथी र थप तैनाथीमा कडा अपवाद छ”।

मणिपुर सरकारले मोरेहमा थप प्रहरी कमाण्डो पठाएकोमा कुकी जनजातिहरूले आपत्ति जनाएका छन्

चुराचन्दपुरमा जातीय हिंसा सुरु भई अन्य जिल्लामा फैलिएको केही सातापछि शाह मे महिनाको अन्त्यतिर मोरे गएका थिए । हिजो प्रहरी हवल्दारको हत्यापछि मोरे बासिन्दालाई प्रहरी कमाण्डोले यातना दिएको केएसओले आरोप लगाएको छ ।

कुकी निकाय आदिवासी जनजाति नेता फोरम (आईटीएलएफ) ले पनि यस्तै आरोप लगाएको छ । यसले वीरेन सिंहको आलोचना गर्‍यो कि यसले प्रहरीको मृत्युका दुई घटनाहरूको उपचारमा असमानता भएको दाबी गरेको छ – एउटा ओन्खोमाङ हाओकिप, जो सेप्टेम्बरमा मारिएका थिए र अर्को हिजोको मोरेह घटना हो।

हाओकिपको मृत्युको सन्दर्भमा, ITLF ले भन्यो, “… मुख्यमन्त्रीको कार्यालय सामाजिक सञ्जालमा अचम्मको रूपमा मौन रह्यो, र छानबिन गर्न कुनै तुरुन्त कारबाही भएन। साथै, एक मामूली एक्स-ग्रेसिया घोषणा गरियो … क्रूर र कायरतापूर्ण आक्रमण। अफिसरमा हाओकिपले आफ्नो परिवारलाई बेवास्ता गरिदिए, तर पनि सरकारको उदासीनता प्रस्टै छ।”

मणिपुर सरकारले कुकी समूह विरुद्ध UAPA सिफारिस गर्नुभयो

मणिपुर सरकारले हिजोको आपतकालीन मन्त्रिपरिषद् बैठक पछि एक विज्ञप्तिमा भन्यो कि विश्व कुकी-जो बौद्धिक परिषद् (WKZIC) नामक संस्थाको बिरूद्ध पहिलो सूचना रिपोर्ट (FIR) दायर गरिएको छ, जसले अक्टोबर 24 मा “स्वयंसेवकहरू” सोध्ने विज्ञप्ति जारी गर्‍यो। केन्द्र र राज्य सरकारसँगको त्रिपक्षीय निलम्बन (SoO) सम्झौताका कारण कुकी राष्ट्रिय सेना र अन्य विद्रोही समूहहरूले “युद्धमा सामेल” हुन नसकेपछि कुकी-जो समुदायले हतियार उठाउन।

कम्तिमा 25 कुकी विद्रोही समूहहरूले एसओओ सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्, जस अन्तर्गत उनीहरूले तोकिएको शिविरमा बस्नुपर्नेछ, र सुरक्षा बलहरूसँग नियमित संयुक्त निगरानीका लागि आफ्ना हतियारहरू बन्द भण्डारणमा राख्नुपर्नेछ।

WKZIC ले एक विज्ञप्तिमा स्वयम्सेवकहरूलाई “युद्धमा सामेल हुन” सोध्ने कुनै पनि कथन प्रकाशित गरेको अस्वीकार गर्‍यो, र WKZIC को छविलाई कलंकित गर्न अज्ञात बदमाशहरूले जारी गरेको “नक्कली बयान” को लागि गिरेको भन्दै सरकारको आलोचना गर्‍यो।