अमेरिकी र बेलायती सेना छन् इरान समर्थित हुथी विद्रोहीको सैन्य लक्ष्यमा आक्रमण यमनमा — — तेहरानले तुरुन्तै निन्दा गरेको कार्य — गाजा स्ट्रिपमा लडाइँको क्रोधको रूपमा मध्य पूर्वमा बढ्दो द्वन्द्वको विश्वव्यापी डर पैदा गर्दछ।

अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन भन्नुभयो एक विज्ञप्तिमा भनिएको छ कि यो कदम संयुक्त राज्य अमेरिका र यसको सहयोगीहरूले लाल सागरमा इरान समर्थित विद्रोही समूहको बढ्दो संख्यामा आक्रमणलाई “सहन गर्नेछैन” देखाउनको लागि थियो, जसले नेभिगेसनको स्वतन्त्रतालाई खतरामा पारेको छ र अमेरिकी कर्मचारी र नागरिक नेभिगेसनलाई खतरामा पारेको छ। ।

विद्रोहीहरूले भने कि अमेरिका र युरोपेली संघद्वारा आतंकवादी संगठनको रूपमा तोकिएको समूह हमाससँग इजरायलको युद्धले हल्लिएको क्षेत्रमा भएको हवाई हमलामा जम्मा ७३ जना र कम्तीमा पाँच जना मारिएका छन्।

अमेरिकी सेनाले 150 भन्दा बढी हतियार प्रयोग गरी २८ स्थानमा रहेका ६० वटा लक्ष्यमा आक्रमण गरेको जनाएको छ । यसले जनवरी १३ मा थप हवाई हमला गरिएको जनाएको छ। अमेरिकी केन्द्रीय कमाण्डले हुथी राडार साइट विरुद्धको “फलो-अन एक्शन” नौसेनाको विनाशक युएसएस कार्नीले टोमाहक मिसाइल प्रयोग गरेर सञ्चालन गरेको बताएको छ।

“मलाई थाहा छ हाम्रो पतन भयो [their] क्षमता,” अमेरिकी लेफ्टिनेन्ट जनरल डगलस सिम्सले एक ब्रीफिंगमा भने। “मलाई विश्वास छैन कि उनीहरूले अर्को दिन गरे जस्तै कार्यान्वयन गर्न सक्षम हुनेछन्। तर हामी हेर्नेछौं।”

ह्वाइट हाउसको राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्का प्रवक्ता जोन किर्बीले जनवरी ९ मा हुथी हमलापछि बाइडेनले आक्रमणलाई अनुमोदन गरे। अमेरिकी र बेलायती नौसैनिक सेनाले यमनबाट दक्षिणी लाल सागरतर्फ हुथीहरूले प्रहार गरेका ड्रोन र क्षेप्यास्त्रहरू खसालेर आक्रमण गरे।

किर्बीले संयुक्त राज्य अमेरिका यमनसँग युद्ध वा कुनै पनि प्रकारको द्वन्द्व चाहँदैन तर थप कदम चाल्न नहिचकिचाउने बताए।

“राष्ट्रपतिले गरेको सबै कुरा हिजो रातिको हडताल लगायत द्वन्द्व बढ्न नदिन प्रयास गरिरहेको छ,” उनले भने।

संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदले आक्रमणलाई लिएर जनवरी १२ मा पछिको लागि आपतकालीन बैठक बोलाएको थियो। यो सत्र रूसले अनुरोध गरेको थियो र गाजाको अवस्थाबारे छलफल गर्न बैठक पछि हुनेछ।

संयुक्त राष्ट्र संघका लागि रुसका राजदूत भासिली नेबेन्ज्याले संयुक्त राज्य अमेरिका र बेलायतले गरेको हवाई हमलालाई अर्को देश विरुद्धको ‘निरपेक्ष सशस्त्र आक्रमण’ भएको बताए ।

“यी सबै राज्यहरूले यमनी भूभागमा आम हड्ताल गरे। म देश भित्रको कुनै समूहमा भएको आक्रमणको बारेमा होइन तर सम्पूर्ण देशका जनतामाथि आक्रमणको कुरा गरिरहेको छु। विमान, युद्धपोत र पनडुब्बीहरू प्रयोग गरियो,” नेबेन्ज्या। सुरक्षा परिषद्को बैठक अघि भने ।

संयुक्त राष्ट्रसंघका लागि अमेरिकी राजदूत लिन्डा थोमस-ग्रीनफिल्डले अन्तर्राष्ट्रिय कानुनअनुसार हडताललाई वैधानिक भएको दाबी गरे।

थोमस-ग्रीनफिल्डले काउन्सिललाई भने, “रातमा सुरु गरिएका हड्तालहरू “जहाज र व्यावसायिक ढुवानी विरुद्ध लापरवाह हमलाहरू जारी राख्ने हुथीहरूको क्षमतालाई बाधा पुर्‍याउन र घटाउनका लागि” थिए।

उनले नोभेम्बरदेखि रेड सीबाट २,००० भन्दा बढी जहाजहरू आक्रमणका कारण बाध्य भएको बताइन्।

हुथी विद्रोहीहरूले अक्टोबर 7 मा समूहको अचम्मको सीमापार आक्रमणमा हमास विरुद्धको युद्ध सुरु गरेपछि लाल सागरमा जहाजहरूमा आक्रमणहरू बढाएका छन् जसमा लगभग 1,200 इजरायलीहरू मारिएका छन् र दर्जनौंलाई बन्धक बनाएका छन्।

हुथीहरूले लाल सागरमा नेभिगेसनलाई लक्षित गरेर प्यालेस्टिनी र हमासलाई समूहको समर्थन देखाउनको लागि दावी गरेका छन्।

यमनको राजधानी सानामा हजारौं विद्रोहीहरूले विरोध प्रदर्शन गरेका थिए, जहाँ उनीहरूले “हामी हतोत्साहित छैनौं। यो एक ठूलो विश्व युद्ध होस्!”

ह्वाइट हाउसले भने कि हुथी डकैतीका कार्यहरूले ५० भन्दा बढी देशहरूलाई असर गरेको छ र 2,000 भन्दा बढी जहाजहरूलाई लाल सागरबाट बच्न हजारौं किलोमिटरको यात्रा गर्न बाध्य पारेको छ। यसले २० भन्दा बढी देशका चालक दललाई या त बन्धक बनाएको वा हुथी डकैतीबाट धम्की दिएको बताएको छ।

किर्बीले हुथीको क्षमता कति खस्किएको थियो भनेर निर्धारण गर्न “लडाई क्षतिको मूल्याङ्कन” जारी रहेको बताए।

बेलायतले एयरफिल्ड लगायतका साइटहरू हिट भएको बताएको छ। प्रोस्टेट क्यान्सरको शल्यक्रियाका कारण अस्पतालमा भर्ना भएका अमेरिकी रक्षामन्त्री लोयड अस्टिनले यसअघिको आक्रमण हुथी ड्रोन, ब्यालिस्टिक र क्रुज मिसाइलका साथै तटीय रडार र हवाई निगरानी क्षमतालाई लक्षित गरेको बताए।

बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकले हडताल आवश्यक र समानुपातिक भएको बताएका छन् ।

“अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको बारम्बार चेतावनीको बाबजुद हुथीहरूले लाल सागरमा आक्रमणहरू जारी राखेका छन्,” सुनकले एक विज्ञप्तिमा भने।

इरानले तुरुन्तै आक्रमणको निन्दा गर्दै मध्यपूर्वमा थप अशान्ति ल्याउने बताएको थियो।

इरानको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता नासेर कन्नानीले एक विज्ञप्तिमा भने, “हामी यमनका धेरै शहरहरूमा संयुक्त राज्य अमेरिका र बेलायतले आज बिहान गरेको सैन्य आक्रमणको कडा निन्दा गर्दछौं।” पोस्ट टेलिग्राम मा।

“यी स्वेच्छाचारी कार्यहरू यमनको सार्वभौमसत्ता र क्षेत्रीय अखण्डताको स्पष्ट उल्लङ्घन हो, र अन्तर्राष्ट्रिय कानुन र नियमहरूको उल्लङ्घन हो। यी आक्रमणहरूले क्षेत्रको असुरक्षा र अस्थिरतामा मात्र योगदान गर्नेछ,” उनले थपे।

हुथीका प्रवक्ताले आक्रमणहरू अनुचित भएको र विद्रोहीहरूले इजरायलतर्फ जाने जहाजहरूलाई निशाना बनाइरहने बताए।

हुथीहरू इरान-समर्थित प्रतिरोधको अक्षको रूपमा वर्णन गरिएको भाग हो जसमा इजरायल विरोधी र हमास र हिजबुल्लाह जस्ता पश्चिमी विरोधी मिलिशियाहरू पनि समावेश छन्।

हुथी विद्रोहीहरूले दशकौंदेखि यमन सरकारविरुद्ध लडिरहेका छन्। 2014 मा, तिनीहरूले राजधानी, साना लिए।

इरानले उनीहरूलाई हतियार र सहायता प्रदान गरेको भए पनि हुथीहरूले उनीहरू तेहरानको कठपुतली नभएको बताउँछन् र यमनको “भ्रष्ट” नेतृत्वलाई पतन गर्नु उनीहरूको मुख्य लक्ष्य हो।

रोयटर्स, एएफपी र डीपीए द्वारा रिपोर्टिंग संग